به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، فایدهگرایی، که به عنوان نظریه خوشبختی نیز شناخته میشود، یک نظریه اخلاقی است که به دنبال بیشینه کردن خوشبختی یا سعادت عمومی است. این نظریه بر این باور است که اعمال انسانی باید بر اساس نتایج آنها ارزیابی شوند، و بهترین عمل، آن چیزی است که بیشترین خوشبختی را برای بیشترین تعداد افراد به ارمغان آورد.
اصول اصلی فایدهگرایی:
- اصول بیشینه کردن خوشبختی: هدف اصلی فایدهگرایی افزایش لذت و کاهش درد برای افراد است.
- فایده عمومی: فایدهگرایی از فردگرایی به سمت نگرش اجتماعی حرکت میکند، به این معنا که تصمیمات اخلاقی باید بیشترین سود را برای بیشترین افراد جامعه داشته باشد.
- معیار عینی: این نظریه به دنبال ارزیابی اخلاقی بر اساس معیارهای عینی از لذت و درد است، که میتوان آنها را اندازهگیری کرد.
- انتخاب بهترین نتیجه: در فایدهگرایی، فرد باید همیشه تصمیماتی اتخاذ کند که منجر به بیشترین میزان خوشبختی ممکن برای جامعه شود، حتی اگر برای برخی افراد به طور خاص خوشایند نباشد.
انواع فایدهگرایی:
- فایدهگرایی عملی: هر عمل باید بر اساس نتایج آن بررسی شود. اگر عمل خاصی منجر به خوشبختی بیشتر شود، آن عمل درست است.
- فایدهگرایی قانونی: نهادها و قوانین باید بر اساس این اصل پایهگذاری شوند که بیشترین سود را برای بیشترین تعداد از افراد داشته باشند.
منتقدان:
منتقدان فایدهگرایی به این نکته اشاره میکنند که این نظریه ممکن است حقوق فردی را نادیده بگیرد یا نتایج پیشبینینشدهای داشته باشد که بر برخی افراد آسیب وارد میکند. همچنین، اندازهگیری و مقایسه لذتها و دردها برای تصمیمگیریهای اخلاقی میتواند دشوار باشد.
در نهایت، فایدهگرایی به دنبال برقراری توازن بین منافع فردی و اجتماعی است و به نظر میرسد که از طریق عملیسازی آن میتوان به هدف بهبود رفاه عمومی دست یافت.