هوش مصنوعی، دیگر یک واژه علمی-تخیلی نیست؛ واقعیتی است که نفس رسانه‌ها را هم تحت‌تأثیر قرار داده است. روزنامه‌نگاری، روابط عمومی و حتی تولید محتوا، همگی در آستانه تحولی بزرگ قرار دارند. اما پرسش اساسی این است: آیا این تحول به تقویت رسانه و...
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، در دنیای امروز، هوش مصنوعی و آینده رسانه‌ها به یکی از مهم‌ترین موضوعات بحث‌برانگیز تبدیل شده است. دیگر نمی‌توان انکار کرد که ابزارهای هوش مصنوعی وارد اتاق خبر شده‌اند؛ از تیترنویسی گرفته تا تحلیل داده‌های کلان و حتی تولید گزارش. اما نکته حیاتی اینجاست که رسانه‌ها نه فقط باید از این فناوری بهره ببرند، بلکه باید مسئولانه بیندیشند که مرز میان پیشرفت فناورانه و اخلاق رسانه‌ای کجاست.
فرصت‌های هوش مصنوعی در رسانه
نمی‌توان چشم بر این واقعیت بست که هوش مصنوعی و آینده رسانه‌ها درهم‌تنیده شده‌اند. از تحلیل کلان‌داده‌های شبکه‌های اجتماعی گرفته تا پیشنهاد تیترهای جذاب برای اخبار فوری، هوش مصنوعی به خبرنگاران کمک می‌کند سریع‌تر و دقیق‌تر عمل کنند. در حوزه روزنامه‌نگاری تحقیقی نیز این ابزار می‌تواند با پردازش هزاران سند و داده، روابط پنهان و الگوهایی را آشکار کند که شاید کشف آن برای یک انسان، ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد.
این فرصت، اگر درست مدیریت شود، می‌تواند سطح کیفی خبررسانی را بالا ببرد و رسانه‌ها را در رقابت تنگاتنگ فضای مجازی سرپا نگه دارد.
اما روی دیگر ماجرا ساده نیست. همان‌طور که در بسیاری از فناوری‌های نوین دیده‌ایم، سرعت و جذابیت گاهی به قیمت دقت و اخلاق تمام می‌شود. وقتی یک الگوریتم می‌تواند در چند ثانیه یک گزارش تولید کند، چه تضمینی وجود دارد که آن گزارش خالی از خطا، سوگیری یا دستکاری هدفمند باشد؟ حتی خطر جدی‌تری در کمین است:
بی‌اعتماد شدن مردم به رسانه‌ها. اگر مخاطب حس کند خبرها بیش از آنکه حاصل تفکر و مسئولیت انسانی باشند، ساخته‌وپرداخته یک نرم‌افزارند، چه دلیلی دارد که همچنان به رسانه اعتماد کند؟
اینجاست که رسالت اخلاقی رسانه‌ها پررنگ‌تر از همیشه به نظر می‌رسد. رسانه باید تصمیم بگیرد: آیا قرار است صرفاً یک خط تولید محتوا باشد یا همچنان نقش «نگهبان حقیقت» را ایفا کند؟
به باور من، رسانه‌ای که مرز میان استفاده از فناوری و مسئولیت انسانی را گم کند، دیر یا زود جایگاه خود را در جامعه از دست خواهد داد. برعکس، رسانه‌ای که هوش مصنوعی را در خدمت خبرنگار قرار دهد، نه جایگزین او، می‌تواند هم به نوآوری دست یابد و هم سرمایه اعتماد عمومی را حفظ کند.
راه آینده روشن است اگر چند اصل ساده رعایت شود:
*شفافیت: رسانه‌ها باید صادقانه به مخاطبان بگویند کجا از هوش مصنوعی استفاده می‌کنند.
*ترکیب هوش انسانی و مصنوعی: بهترین محتوا آن است که محصول تجربه، وجدان و خلاقیت انسانی باشد و هوش مصنوعی تنها در جایگاه یک دستیار باقی بماند.
*آموزش خبرنگاران: روزنامه‌نگاران باید یاد بگیرند چطور از این ابزارها درست استفاده کنند؛ نه اینکه از آن‌ها بترسند یا بی‌چون‌وچرا تسلیمشان شوند.
هوش مصنوعی بی‌تردید آینده رسانه‌ها را دگرگون خواهد کرد؛ اما اینکه این دگرگونی به سود جامعه تمام شود یا به زیان آن، در گرو انتخاب امروز ماست. رسانه‌ها باید یادشان باشد که اعتماد عمومی، سرمایه‌ای است که با هیچ فناوری جایگزین نمی‌شود. اگر این اصل فراموش شود، حتی پیشرفته‌ترین الگوریتم‌ها هم نمی‌توانند جای خالی اعتماد ازدست‌رفته را پر کنند.
*زهرا شیخ باقری/ کارشناس ارشد مدیریت و فعال رسانه
پایان/*
.
مهر ۲۴, ۱۴۰۴
