به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، ماه مبارک رمضان سرشار از عطر معنویت است که هر انسان آگاه میتواند به خوبی از فضای ایجاد شده در آن بهره بگیرد و جایگاهی والا در عرصه معنویت کسب کند.
دعای روز چهاردهم ماه رمضان
بسم الله الرحمن الرحیم
اللَّهُمَّ لاَ تُؤَاخِذْنِی فِیهِ بِالْعَثَرَاتِ وَ أَقِلْنِی فِیهِ مِنَ الْخَطَایَا وَ الْهَفَوَاتِ وَ لاَ تَجْعَلْنِی فِیهِ غَرَضاً لِلْبَلاَیَا وَ الْآفَاتِ بِعِزَّتِکَ یَا عِزَّ الْمُسْلِمِینَ
ای خدا در این روز مرا به لغزشهایم مؤاخذه مفرما و عذر خبط و خطاهایم بپذیر و مرا هدف تیر بلاها و آفتها قرار مده به حق عزت و جلالت ای عزت بخش اهل اسلام.
شرح دعای روز چهاردهم ماه رمضان
آیتالله مجتهدی تهرانی در شرح «اللهمّ لاتؤاخِذْنی فیهِ بالعَثراتِ» میگوید: خدایا من را به لغزشها مؤاخذه نکن. گاهی آدم میلغزد و ایمانش ضعیف میشود و تقوایش از بین میرود. گناهان آدمی همان لغزش است و باید از خدا بخواهد که مؤاخذه نشود.
وی تاکید دارد: خدا در اثر گناه به غضب میآید و سیل و زلزله و بلایای طبیعی همه آثار گناه است. مردم را توجه نمیدهند که غالب این اتفاقات و تصادفات به علت انجام گناه است.
کسی که نماز اول وقت نمیخواند و اتومبیل خود را در جاده میراند، مورد نفرین نماز قرار میگیرد و تصادف میکند. نماز اول وقت انسان را نفرین میکند و میگوید «خدا ضایع کند تو را که من را ضایع کردی!»
اگر مسلمانی اول وقت نماز بخواند، نماز او را دعا میکند و میگوید: «خدا حفظ کند تو را که من را حفظ کردی» و زندگی رو به روال میافتد.
اگر کسی با خدا باشد، هیچکس نمیتواند علیه او توطئه کند، چون او خدا را دارد.
این استاد اخلاق در شرح فراز دوم دعا «واقِلْنی فیهِ من الخَطایا والهَفَواتِ» میگوید: خدایا «اقاله» کن و گناهان ما را بیامرز. در دعای کمیل هم این لفظ است که خدایا لغزشهای ما را اقاله کن؛ یعنی ما را بدون هزینه ببخش. در مورد کسب و معامله نیز چنین لفظی در فقه وجود دارد. یعنی فروشنده و خریدار حق فسخ معامله را تا زمانی که با یکدیگر هستند، دارند. اما بعد از جدایی و بدون دلیل نیز اگر مشتری جنس را پس آورد، کاسب مستحب است آن را قبول کند. مثلاً شخصی یک ظرف ماست میخرد و به منزل میبرد و متوجه میشود که پیش از وی ظرف ماست دیگری نیز خریداری شده است. در این حالت اگر ظرف ماست را به فروشنده باز گرداند، مستحب است وی آن را بپذیرد و پول آن را عیناً پس دهد.
وی در تشریح عبارت «ولاتَجْعَلْنی فیه غَرَضاً للبلایا والآفاتِ» اظهار میکند: خدایا من را تیر بلا قرار مده. سیل و رانش زمین یعنی همان تیر! هواپیما در آسمان پرواز میکند و ناگاه روی ساختمانی فرود میآید و همه ساکنان آن از بین میروند. این غرض و تیر بلاست که حاصل گناه و خطاهای ماست.
این استاد حوزه علمیه میگوید: تمام پیشآمدهایی که میشود همه نتیجه گناهان ماست، برای این گفته من مدرک وجود دارد و هم در قرآن آیه دارد و هم در این باره روایت و حدیث داریم.
وی با اشاره به آیه قرآن میگوید: «هر گرفتاری برای شما پیش میآید، دسترنج خودتان است.» هر چه بکاری همان را درو میکنی. از گندم، گندم و از جو، جو میروید. خداوند در قرآن میفرماید: «خدا برنامههای مردم را عوض نمیکند، آنها را گرفتار بلا نمیکند مگر اینکه خودشان را تغییر دهند.» مثل ماشین که انحراف به چپ پیدا کند، تصادف میکند، ما هم اگر انحراف به چپ داشته باشیم تصادف، عذاب خدا، میکنیم.
این مجتهد فقید در شرح فراز پایانی دعای روز چهاردهم بیان میکند: در پایان دعا میگویم: «بِعِزّتِکَ یا عزّ المسْلمین» به عزت خودت، این دعاها را درباره ما مستجاب کن! ای کسی که عزت مسلمین با توست. ببینید الان مسلمین چه عزتی دارند! آمریکا غر میزند، مسلمانان مقابلش ایستادهاند و تمام دنیا علیه آن هستند.
نماز روز چهاردهم ماه رمضان
برای شب پانزدهم ماه مبارک رمضان چهار رکعت نماز مورد سفارش قرار گرفته که در دو رکعت اول پس از خواندن سوره حمد، صد مرتبه سوره توحید و در دو رکعت دیگر، پس از خواندن حمد، ۵۰ مرتبه سوره توحید خوانده شود.
اعمال ایام البیض ماه رمضان
شب سیزدهم ماه مبارک رمضان، نخستین شب از لیالی بیض (یعنی شبهای روشن) است که اعمالی به شرح زیر برای آن ذکر شده است:
غسل
چهار رکعت نماز (هر دو رکعت یک سلام) که در هر رکعت سوره حمد و سپس ۲۵ مرتبه سوره توحید را بخواند.
دو رکعت نماز که در شب سیزدهم ماه رجب و شعبان نیز خوانده میشود; در هر رکعت، بعد از سوره حمد سورههای یس، ملک، و توحید خوانده شود. در شب چهاردهم نیز این نماز به چهار رکعت در دو سلام خوانده میشود.
خواندن دعای «مجیر» در شبهای سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم
دعای روز چهاردهم رمضان از مجموعه امام سجاد (ع)
إِلَهِی وَ سَیِّدِی بِکَ عَرَفْتُکَ وَ بِکَ اهْتَدَیْتُ إِلَی سَبِیلِکَ وَ أَنْتَ دَلِیلٌ عَلَی مَعْرِفَتِکَ
ای معبود و آقای من، تو را به تو شناختم و بهوسیلهی تو به راهت رهنمون گردیدم و تویی راهنمای من بر شناختت
وَ لَوْ لَا أَنْتَ مَا عَرَفْتُ تَوْحِیدَکَ وَ لَا عَرَفْتُ وَ لَا اهْتَدَیْتُ إِلَی عِبَادَتِکَ
و اگر تو نبودی، هرگز به یگانگیات راه پیدا نمیکردم و تو را نمیشناختم و به پرستش تو هدایت نمیشدم.
فَلَکَ الْحَمْدُ عَلَی مَا هَدَیْتَ وَ عَلَّمْتَ وَ بَصَّرْتَ وَ فَهَّمْتَ وَ أَوْضَحْتَ مِنَ الصِّرَاطِ الْمُسْتَقِیمِ
پس ستایش خدا را در برابر اینکه مرا هدایت نمود و آموخت و بینا کرد و فهماند و راه راست را روشن کرد.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَدْعُوهُ فِیُجِیبُنِی وَ إِنْ کُنْتُ بَطِیئاً حِینَ یَدْعُونِی
ستایش خدا را که به درگاه او دعا میکنم و دعایم را مستجاب میکند، اگرچه هنگامی که او مرا میخواند، سستم
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أَسْأَلُهُ فَیُعْطِینِی وَ إِنْ کُنْتُ بَخِیلًا حِینَ یَسْتَقْرِضُنِی
و ستایش خدا را که از او درخواست میکنم و عطایم میکند، اگرچه وقتی او از من قرض میطلبد، بخیل و تنگچشمم
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی أُنَاجِیهِ لِحَاجَتِی إِذَا شِئْتُ وَ أَخْلُو بِهِ حَیْثُ شِئْتُ بِسِرِّی فَیَقْضِی حَاجَتِی
و ستایش خدا را که هرگاه او را بخوانم، برای برآوردن حاجتم با او مناجات میکنم و هرگاه بخواهم راز خود را با او در میان میگذارم و او حاجتم را برمیآورد
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی لَا أَرْجُو غَیْرَهُ وَ لَوْ رَجَوْتُ غَیْرَهُ لَأَخْلَفَ رَجَائِی
و ستایش خدا را که به غیر او امید ندارم و اگر به غیر او امید بسته بودم، امیدم را ناامید میکرد
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی وَکَلَنِی إِلَیْهِ فَأَکْرَمَنِی وَ لَمْ یَکِلْنِی إِلَی النَّاسِ فَیُهِینُونِی
و ستایش خدا را که مرا به خود واگذار نمود و گرامی داشت و به مردم واگذار نکرد تا به من اهانت و مرا خوار کنند
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَحَبَّبَ إِلَیَّ وَ هُوَ غَنِیٌّ عَنِّی
و ستایش خدا را که باوجود بینیازی از من، با من اظهار دوستی کرد.
وَ الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِی تَحَلَّمَ عَنِّی حَتَّی کَأَنِّی لَا ذَنْبَ لِی فَرَبِّی أَحْمَدُ وَ هُوَ أَحَقُّ بِحَمْدِی
ستایش خدا را که چنان بردباری کرد و مرا عفو نمود که گویی گناهی نکردهام. بنابراین، پروردگار من ستودهترین و زیبندهترین کس به ستایش است.
یَا ذَا الْمَنِّ وَ لَا یُمَنُّ عَلَیْکَ یَا ذَا الطَّوْلِ یَا ذَا الْجَلَالِ وَ الْإِکْرَامِ
ای خدای بخشنده ای که هیچکس نمیتواند بر تو منّت بگذارد، ای بخشنده ای بزرگوار و گرامی،
لَا إِلَهَ إِلَّا أَنْتَ ظَهْرُ اللَّاجِینَ وَ جَارُ الْمُسْتَجِیرِینَ وَ أَمَانُ الْخَائِفِینَ
معبودی جز تو وجود ندارد و تویی پشتوانهی پناهندگان و همسایهی پناهجویان و ایمنیبخش بیمناکان،
إِلَیْکَ فَرَرْتُ بِنَفْسِی یَا مَلْجَأَ الْخَائِفِینَ وَ لَا أَجِدُ شَافِعاً إِلَیْکَ
به درگاه تو گریختهام ای پناهگاه هراسناکان و به درگاه تو شفاعتکنندهای
إِلَّا مَعْرِفَتِی بِأَنَّکَ أَفْضَلُ مَنْ قَصَدَ إِلَیْهِ الْمُقَصِّرُونَ وَ أَمَلُ [آمَلُ] مَنْ لَجَأَ إِلَیْهِ الْخَائِفُونَ
جز شناخت من به اینکه تو برترین کسی هستی که کوتاهیکنندگان آهنگ تو را کردهاند و آرزومندترین کسی هستی که بیمناکان به درگاه تو پناه آوردهاند، ندارم.
أَسْأَلُکَ بِأَنَّ لَکَ الطَّوْلَ وَ الْقُدْرَهَ وَ الْحَوْلَ وَ أَنْ تَحُطَّ عَنِّی وِزْرِی وَ تَعْصِمَنِی
به اینکه بخشش و قدرت و بازدارندگی از آن تو است، از تو خواهانم که بار گناه مرا از دوشم برداری و مرا نگاه داری
وَ تَجْعَلَنِی مِنَ الَّذِینَ انْتَجَبْتَهُمْ لِطَاعَتِکَ وَ أَدْخَلْتَهُمْ بِالتَّقْوَی فِی سَعَهِ رَحْمَتِکَ وَ رِضْوَانِکَ
و از کسانی بگردانی که برای طاعتت برگزیدهای و به واسطهی پرهیزکاری در رحمت گسترده و خشنودیات وارد کردهای،
یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ سَلَّم
ای مهربانترین مهربانان. درود و سلام خداوند بر حضرت محمّد و خاندان او.
پایان/*
اندیشه قرن را در ایتا دنبال کنید
اندیشه قرن را در تلگرام دنبال کنید