به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، در حالی که تنش‌های ژئوپلیتیکی در شرق آسیا و اقیانوس آرام رو به افزایش است، کاهش ناگهانی بودجه پروژه جنگنده نسل ششم نیروی دریایی آمریکا، F/A-XX زنگ خطر جدیدی برای امنیت هوایی ایالات متحده به‌صدا درآورده است. در شرایطی که چین با سرعت در حال توسعه دو پروژه جنگنده نسل ششم به‌صورت هم‌زمان است، تصمیم پنتاگون برای محدودسازی بودجه جنگنده F/A-XX می‌تواند شکاف راهبردی نگران‌کننده‌ای در توان دفاعی دریایی آمریکا ایجاد کند. این تصمیم نه‌تنها موجب عقب‌ماندگی فناوری در رقابت با قدرت‌های نوظهور می‌شود، بلکه پرسش‌هایی جدی درخصوص آینده جنگنده‌های برد بلند در ناوگان نیروی دریایی ایالات متحده مطرح کرده است. چرا بودجه جنگنده F/A-XX در آستانه حذف قرار گرفت؟ و چه پیامدهایی برای امنیت منطقه‌ای و رقابت تسلیحاتی خواهد داشت؟

وزارت دفاع ایالات متحده آمریکا اعلام کرده است که قرار است بودجه توسعه پروژه جنگنده نسل ششم F/A-XX متعلق به نیروی دریایی به‌طور قابل‌توجهی کاهش یابد. به گفته یک مقام ارشد نظامی آمریکا، در لایحه پیشنهادی بودجه برای سال مالی ۲۰۲۶، تنها مقدار اندکی از بودجه توسعه‌ای برای حفظ قابلیت بهره‌برداری از تجربیات پروژه F-47 در نظر گرفته شده است. همچنین هدف دیگر از این بودجه محدود، جلوگیری از فشار بیش از حد بر مهندسان متخصص در صنایع نظامی عنوان شده است.

بر اساس اطلاعات رسمی، بودجه تخصیصی برای F/A-XX تنها ۷۴ میلیون دلار خواهد بود؛ رقمی که در مقایسه با ۳.۵ میلیارد دلار بودجه اختصاص‌یافته به جنگنده F-47 که در حال توسعه توسط شرکت بوئینگ برای نیروی هوایی است، تقریباً یک‌پنجاهم محسوب می‌شود. این بودجه محدود صرفاً برای تکمیل طراحی مفهومی F/A-XX اختصاص یافته و هدف آن «حفظ گزینه بازگشت به توسعه جنگنده F/A-XX در آینده» عنوان شده است.

مقامات پنتاگون این تصمیم را با این استدلال توجیه کرده‌اند که:

«زیرساخت صنعتی دفاعی آمریکا در حال حاضر تنها توان پشتیبانی از یک پروژه با سرعت بالا را دارد و اولویت رئیس‌جمهور نیز تکمیل پروژه F-47 به‌صورت کامل است.»

با این حال، احتمال تأمین بودجه بیشتر برای پروژه F/A-XX در سال‌های آینده همچنان وجود دارد، هرچند تحلیلگران نظامی معتقدند که احتمال لغو کامل این پروژه نیز بسیار بالاست.

هشدار نیروی دریایی درباره ضعف در برابر چین؛ نیاز فوری به F/A-XX احساس می‌شود

هشدار نیروی دریایی درباره ضعف در برابر چین؛ نیاز فوری به F/A-XX احساس می‌شود

با وجود کاهش شدید بودجه، نیروی دریایی ایالات متحده بارها اعلام کرده که توسعه جنگنده نسل ششم F/A-XX یک ضرورت راهبردی فوری است، به‌ویژه در شرایط تنش‌زای فعلی در حوزه اقیانوس آرام. جنگنده‌های فعلی نیروی دریایی، شامل F-18E/F و F-35C، به دلیل برد کوتاه عملیاتی، کارایی محدودی در این منطقه حساس دارند. این در حالی است که چین هم‌اکنون دو جنگنده نسل ششم را به‌طور هم‌زمان توسعه می‌دهد و پیش‌بینی می‌شود تا اوایل دهه ۲۰۳۰ وارد خدمت شوند. در نتیجه، ارتش آمریکا در صورت عدم جایگزینی ناوگان، با خطر عقب ماندن از رقیب آسیایی خود روبه‌رو خواهد شد.

جیمز کیل‌بی، فرمانده موقت عملیات نیروی دریایی آمریکا، با تأکید بر این موضوع گفت:

«جنگنده نسل ششم دارای قابلیت‌هایی است که ما برای مقابله با ارتش چین به آن نیاز داریم؛ از جمله امضای راداری پایین، برد بلند، موتورهای متفاوت و سایر ویژگی‌هایی که بقای هواپیما را در میدان نبرد تضمین می‌کنند.»

در مقایسه با نیروی هوایی که تاکنون هزاران جنگنده نسل پنجمی F-35A خریداری کرده، نیروی دریایی آمریکا همچنان به ناوگان قدیمی F-18 متکی است و تعداد کمی F-35C در اختیار دارد؛ موضوعی که نیاز به جنگنده‌ای پیشرفته‌تر را در این بخش حیاتی‌تر کرده است.

مقایسه با چین و انتقاد از زیرساخت دفاعی آمریکا

تصمیم پنتاگون مبنی بر اینکه زیرساخت صنعتی آمریکا توانایی اجرای همزمان دو پروژه نسل ششم را ندارد، انتقادات زیادی را در پی داشته است. بسیاری از کارشناسان این تصمیم را نشانه‌ای از ضعف ساختاری صنعت هوافضای نظامی آمریکا دانسته‌اند؛ به‌ویژه زمانی که این کشور با چین مقایسه می‌شود؛ کشوری که هم‌اکنون دو جنگنده نسل پنجم را به‌طور سریالی تولید می‌کند و پروژه‌های نسل ششمی‌اش نیز در حال توسعه هم‌زمان هستند.

حتی مدیرعامل شرکت بوئینگ در بخش دفاعی نیز در ماه ژوئن اعلام کرده بود که زیرساخت صنعتی آمریکا توان انجام دو پروژه موازی را دارد و نباید به بهانه ضعف در منابع انسانی یا مهندسی، پروژه F/A-XX کنار گذاشته شود.

یکی دیگر از دلایل احتمالی برای حذف بودجه این پروژه، هزینه‌های بسیار بالای توسعه دو جنگنده نسل ششم به‌صورت هم‌زمان است؛ پروژه‌هایی که گفته می‌شود حتی از پروژه عظیم F-35 نیز پرهزینه‌تر خواهند بود. تا پیش از سال ۲۰۲۴، آینده پروژه F-47 نیز با تردیدهایی روبه‌رو بود، اما با روی کار آمدن دولت جدید به رهبری دونالد ترامپ، این پروژه به یکی از اولویت‌های کلیدی تبدیل شد.

نکته قابل‌تأمل آنجاست که پیش از اولویت‌یافتن F-47، نیروی دریایی در موقعیت قوی‌تری نسبت به نیروی هوایی برای پیشبرد پروژه نسل ششم خود قرار داشت؛ اما به نظر می‌رسد تمرکز کامل کاخ سفید بر پروژه F-47، باعث قربانی شدن F/A-XX شده است.

پایان/*

.