به گزارش پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، نفیسه ترابنده برای خوانندگان پایگاه خبری تحلیلی اندیشه قرن، نامی آشنا میباشد. فردی که از ابتدای راه اندازی خبرگزاری تا امروز در سمت مسئول بخش فرهنگی سایت صمیمانه در کنار ما بود و نقدهای تخصصی و دقیقش همواره مورد توجه علاقمندان به فیلم و سریال بوده است. به بهانه سال جدید گفتگویی بهاری با این بانوی فرهنگی انجام دادیم که تقدیمتان میگردد.
- علاقه شما به فیلم و سینما از چه زمانی شروع شد؟
من از دوران راهنمایی مجلات نقد فیلم بخصوص مجله سروش هفتگی را مطالعه میکردم. در دوران دبیرستان با خانم خیر کلاس نقد فیلم داشتیم و این کلاس در یادگیری اصول نقد خیلی به من کمک کرد. بعد از اتمام مدرسه هم کلاسای نقد فیلم را با خانم رقیه محمدزاده ادامه دادیم و تا چندسال با ایشان کلاس خصوصی نقد برگزار میکردیم که جا دارد از زحمات ایشان تشکر کنم.در دوران دانشجویی وارد حوزه هنری شدم و کلاسهای تاریخ سینما و ژانرشناسی را با استاد مجید شاه حسینی گذراندم.
- از چه زمانی نوشتن نقد برای شما جدی شد؟
از سال ۹۰ بطور حرفهای نقد نوشتم و اولین نقدی که از من منتشر شد نقد فیلم” سر به مهر” ساخته هادی مقدم دوست با تیتر” تقدس یک راز” در سایت فرهنگ امروز بود. الان حدود ۱۳ سال است که در این عرصه فعالیت مستمر دارم.
- تحصیلات دانشگاهی شما کارشناسی زبان و ادبیات فارسی و کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرمشناسی میباشد، تحصیل در این رشتهها تا چه اندازه در نوشتن نقد به شما کمک کرده است؟
خیلی زیاد. خب ادبیات قدرت نوشتن را زیاد میکند و دانستن اصول نگارش برای منی که عاشق نوشتن هستم، بسیار کمک کننده میباشد. دانستنیهای حقوق هم در مورد فیلمهایی که به جرم و جنایت میپردازند مؤثر است بخصوص در فیلمهایی که متأسفانه مغرضانه مجازاتهای حقوقی همچون قصاص را هدف قرار میدهند.
- شما فقط در زمینه نقد فیلم فعالیت دارید؟
خیر در حوزه نقد کتاب، نوشتن متون ادبی و همکاری با مرکز پژوهشهای حقوقی هم مشغول میباشم. در حوزه کتاب هم بعنوان ویراستار چند کتاب چاپی دارم.
- کمی هم وارد بحثهای تخصصی شویم، بهترین فیلمی را که در ۱۰ سال گذشته دیدید، بفرمایید.
فیلم “غریب” بهکارگردانی محمدحسین لطیفی که بخشی از زندگی شهید محمد بروجردی بود.
فیلمهای زیادی تاکنون درباره شهدا ساخته شده است که برخی واقعا قوی و قابل دفاع هستند اما ” غریب” بین همه اینها یک درخشش خاصی دارد. جهانی که فیلمساز برای مخاطب ترسیم میکند و بخصوص شخصیت شهید بروجردی با بازی فوق العاده بابک حمیدیان بقدری زیبا و جذاب است که واقعا مخاطب را میخکوب میکند. من این فیلم را اولین بار در چهلمین جشنواره فیلم فجر دیدیم و دقیقا یادم است تا ده دقیقه بعد از اتمام فیلم از دیدن آن عظمت و شکوه نمیتوانستم از روی صندلی بلند شوم و اشکهایم جاری بود.
- امسال در جشنواره فیلم فجر بهترین فیلم از نگاه شما کدام فیلم بود؟
امسال بدلایل شخصی تعداد محدودی فیلم دیدم مثلا فیلمهایی چون ” پیشمرگ” و ” بچه مردم” را ندیدم. از بین فیلمهایی که دیدم فیلم” موسی کلیم الله ” عالی بود، فیلم صیاد هم بسیار واقعی و تأثیرگذار ساخته شده بود که متأسفانه در جشنواره نادیده گرفته شد.
- از نظر شما که یک دهه است سینمای ایران را رصد میکنید، جای چه موضوعاتی همچنان در فیلمهای ما خالی است؟
خانواده تراز ایرانی؛ یعنی خانوادهای با سبک زندگی ایرانی _ اسلامی؛ خانوادهای گرم و صمیمی که به ارزشهای اخلاقی و دینی پاییند هستند. چنین خانوادهای نه تنها در فیلمهای سینمایی بلکه در سریالهای تلویزیونی هم حضور ندارند. متأسفانه غلبه جریان شبه روشنفکری اول در سینما و بعد تلویزیون و در شبکه نمایش خانگی سبب شده در فیلمها زن تراز و مرد تراز وجود نداشته باشد و در نتیجه اساس خانواده متزلزل باشد. در سالهای اخیر در فیلم ” بادیگارد” تنها میتوان شمهای از این خانواده را دید؛ خانوادهای که زن در جایگاه خودش از یکسو در نقش همسری و مادری فعالیت دارد و از سوی دیگر در عرصه اجتماع هم حضور پررنگ دارد. باید گفت بازهم متأسفانه جریان غالب سینما سعی دارند تا خانواده حقیقی ایرانی را خانوادهای بی بند و بار و فاقد پایبندی به ارزشهای اسلامی و دینی نشان دهند، در اکثر فیلمها مغرضانه خانوادههای مذهبی فضایی تیره و تار دارند و خانوادههای به اصطلاح روشنفکر و بی بند و بار در اوج خوشبختی نشان داده میشوند و این بزرگترین آسیبی است که به نظرم فضای هنری و فرهنگی را تهدید میکند. آسیبی که در شبکه نمایش خانگی بدلیل عدم وجود نظارت حداقلی به اوج خودرسیده است.
- به نظر شما نقد تا چه اندازه در عرصه هنر و فرهنگ تأثیر گذار است؟
نقد فیلم قطعا یک آفرینش هنری است.آفرینشی از جنس نگارش. نقد فیلم از یکسو میتواند مخاطب را در درک بهتر فیلم و موضوعات مطرح شده در آن یاری کند و حتی قبل از تماشای فیلم مخاطب میتواند با خواندن نقد تصمیم بگیرد که فیلم با سلیقه او سازگار است یا خیر. از سوی دیگر نقد میتواند در تصمیم گیری کلان در عرصه فرهنگ و هنر تأثیر گذار باشد و راهنمایی برای مسولان فرهنگی و هنری کشور باشد. فایده دیگر نقد برای خود سازندگان و فیلمسازان است که به آنها بازخوردی موثر و ارزشمند ارائه میدهد.
- از نظر شما بزرگترین آسیبی که امروز عرصه هنر و سینما را تهدید میکند چیست؟
امروز خانواده در معرض بزرگترین تهدید قرار دارد. در نبود خانواده تراز ایرانی اسلامی، در اکثر فیلمهای سینمایی و نمایش خانگی شاهد خانوادههای از هم پاشیده و یا متزلزل هستیم که در آن زن و مرد در جایگاه درست خود قرار نگرفتهاند، فرزندان به حال خود رها شدهاند و چنین فرزندانی برای جبران کمبود توجه و محبت خود به روابط نادرست روی آوردهاند، عادی سازی بحث خیانت و روابط آزادانه دختر و پسر امروزه در اکثر آثار دیده میشود. وضعیت خانواده در تلویزیون بعنوان یک رسانه ملی تاحدی بهتر است اما آنجا نیز روابط اعضای خانواده غالبا سرد میباشد. خوشبختانه نقش مهم خانواده را امسال به زیبایی در سریال ماه رمضانی” مرهم” شاهد هستیم. سریالی که توانسته تصویری درست و شایسته از خانواده و حتی روابط همسایگی نشان دهد.
- خب از مباحث تخصصی بگذریم و کمی به زندگی شخصی شما وارد شویم؛ ازدواج چه تأثیری در رویکرد حرفهای شما داشته است؟
خوشبختانه همسرم نیز اهل فیلم دیدن است و من خیلی از سریالها و یا فیلمها را با ایشان نگاه میکنم بعلاوه همسرم در حرفه مستندسازی و تدوین هم فعالیت دارند و همیشه مشوق من بودهاند.
- شما به تازگی دوباره مادر شدهاید؛ چند فرزند دارید و اینکه مادری خللی در کارتان ایجاد نکرده است؟
من ۳ فرزند دارم؛ پسر ۸ ساله، دختر ۴ ساله و پسر ۳ ماهه و خداوند را برای داشتن این فرشتهها هزاران بار شکر میکنم. بهرحال مادری عشقی است که مستلزم گذاشتن زمان و توجه است. خداروشکر کار من یک نوع دورکاری محسوب میشود. غیر از زمانهایی که برای دیدن فیلمی به سینما میروم و خب بچهها را نزد مادرم میگذارم، اکثرا شبها که بچهها میخوابند شروع به نوشتن میکنم و در این سالها عادت کردهام که داخل موبایل مینویسم که نیازی به نشستن پای کامپیوتر هم نداشته باشم و خب در تاریکی و سکوت از نوشتن لذت میبرم.
- تا به حال نقد سفارشی نوشتهاید؟
تا منظورتان از سفارشی چی باشد. اتفاق افتاده که مثلا سریال را از ابتدای پخشش اصلا ندیدم ولی باهام تماس گرفتند و خواستند تا یک نقد برای آن بنویسم و من بصورت فشرده فیلم را دیده و نقد نوشتم ولی اگر منظورتان این است که سفارش بگیرم تا از یک فیلم یا سریال تعریف کرده و به اصطلاح نقدی با رویکرد مثبت بنویسم؛ خیر قبول نکردم که مطلب غیرواقع بنویسم چون خودم را مسئول میدانم.
- ضمن تبریک سال نو، بهترین و بدترین اتفاق سال برای شما چه بوده است؟
قطعا تولد پسرم بهترین و شیرینترین خاطره سال ۱۴۰۳ برایم است و بدترین اتفاق، شهادت شهید رئیسی عزیز و سید حسن نصرالله.
- بعنوان حسن ختام گفتگو اگر دعایی برای سال جدید دارید بفرمایید.
انشاا… امسال سال ظهور صاحب امرمان باشد و شاهد پیروزی مردم فلسطین و نابودی کامل رژیم منحوس صهیونیستی باشیم.
انشاا… زیر پرچم این اسلام و انقلاب فرزندان سالم و صالح تربیت کنیم که از سربازان امام زمان باشند و در آخر انشاا… امسال سالی پررزق و روزی برای هموطنانمان باشد.
پایان/*
.